Hoe dik is jouw filter, en wat zegt dit over jouw gevoeligheid
9 januari 2025 - Ellis Samsom
Gevoeligheid is een term die wordt gebruikt om de mate van reactie of de ontvankelijkheid voor bepaalde prikkels of invloeden aan te duiden. Iedereen is in meerdere of mindere mate gevoelig; sommige mensen zijn heel gevoelig voor prikkels, terwijl andere mensen juist een heel dikke huid lijken te hebben en nauwelijks last hebben van prikkels.
Willem van de Bend, psychiater en auteur van het boek ‘Voel je beter’ beschrijft gevoeligheid aan de hand van het concept van de filter en de processor. De filter beschermt tegen invloeden van buitenaf, alles wat je ziet, hoort of ruikt; de prikkels. De processor verwerkt de prikkels die door de filter komen.
Hoe gevoelig iemand is, hangt af van de dikte van de filter. De dikte van het filter verschilt van persoon tot persoon, net zoals mensen verschillende haarkleuren hebben. Hoe dikker de filter, hoe meer prikkels kunnen worden tegengehouden. Bij iemand met een dunner filter komen meer prikkels binnen, en heeft de processor dus meer prikkels te verwerken. Mensen met een dun filter hebben bijvoorbeeld meer last van harde geluiden, fel licht etc. en raken sneller overprikkeld. Wanneer mensen zich niet bewust zijn dat zij een dun filter hebben, kunnen zij makkelijk ongemerkt overprikkeld of overbelast raken. Het kan ook voor onbegrip zorgen tussen mensen met een dik en mensen met een dun filter. Het is dus van belang van jezelf te weten hoe dik of dun jouw filter is.
De dikte van jouw filter is ook afhankelijk van jouw mentale batterij. Hoe voller je batterij is, hoe dikker het filter. Je herkent vast wel de situatie dat je aan het einde van een drukke dag nog even snel boodschappen moet doen. Het lijkt wel alsof iedereen je in de weg loopt, je kan dat jengelende kind wel de nek omdraaien, en het wachten bij de kassa duurt een eeuwigheid. Het kost je extreem veel energie, en je was toch al zo moe. Op zo’n moment is je filter dunner en komen alle prikkels extra hard binnen.
Heb je een dun(ner) filter dan is het extra belangrijk om tijdig de signalen van overprikkeling te herkennen en hierop te anticiperen. Door langdurige overprikkeling kunnen mentale en/of lichamelijke klachten ontstaan, en kan uiteindelijk zelfs leiden tot een burn-out.
Herkennen en erkennen
Allereerst is het dus belangrijk te weten hoe dik of dun jouw filter is. Als je weet dat je een dun filter hebt, is het belangrijk om alert te zijn op de signalen van overprikkeling (sneller geïrriteerd, chaotisch, vermoeid, somberheid, etc.). Nog beter is het om deze signalen voor te zijn. Het is voor iedereen belangrijk om te zorgen dat je batterij goed opgeladen is, zodat je schil zo optimaal mogelijk is. Zorg voor voldoende nachtrust, maar beweging en buitenlucht zijn ook belangrijke ingrediënten. Als je weet dat je een dun filter hebt, probeer dan gedurende de dag korte rustpauzes in te lassen (al is het maar even naar het toilet gaan).
HeartMath
Het toepassen van de HeartMath technieken kan hier ook veel toevoegen. HeartMath biedt tools die specifiek gericht zijn op het herstellen van de balans tussen het hart, de ademhaling en het zenuwstelsel. De technieken helpen om stress te verminderen, emoties beter te reguleren, veerkracht te vergroten en een dieper gevoel van kalmte en energie te ervaren, zelfs in uitdagende situaties. Door regelmatig gebruik van HeartMath-oefeningen kunnen mensen die gevoelig zijn leren om sneller te herstellen van emotionele of stressvolle ervaringen en hun welzijn op lange termijn te verbeteren.
Aangezien de HeartMath technieken onzichtbaar en overal toepasbaar zijn, kan het makkelijk geïntegreerd worden in het dagelijkse leven, en heel goed ingezet worden als korte adempauze. Hiermee wordt de mentale batterij weer wat opgeladen, wat dus ook een positief effect op de filter heeft.
Ellis Samsom, 9 januari 2025